Του Αντώνη Γαζάκη, γραμματέα της Α' ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης
Ο συγκεκριμένος ανθρωπότυπος μας είναι λίγο-πολύ γνωστός εδώ και χρόνια και παρεπιδημεί κυρίως στα διάφορα μέσα κοινωνική δικτύωσης: κάποιος που διατείνεται ότι είναι αριστερός, αλλά ξιφουλκεί εναντίον της έλευσης μεταναστών στην χώρα (και γενικότερα στην Ευρώπη), χρησιμοποιώντας μάλιστα αριστερίζουσα γλώσσα και επικαλούμενος τα ιερά τέρατα της αριστερής διανόησης, ακόμη και τον ίδιο τον Μαρξ.
«Να μείνουν σπίτι τους να πολεμήσουν/αγωνιστούν για την επανάσταση», «εφεδρικός βιομηχανικός στρατός», «δεν είμαι ρατσιστής, αλλά…» είναι κλασικές καραμέλες στον λόγο του, ενώ για όσους και όσες στέκονται στο πλευρό των μεταναστών/τριών επιφυλάσσει υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς, όπως «ευαισθητούληδες», «δικαιωματιστές», «woke», ή χρησιμοποιεί με απαξιωτικό τρόπο έννοιες σαν τους «αλληλέγγυους» ή το "no-border". Παράλληλα, δεν παύει να αναπολεί την «παλιά καλή Αριστερά» που στήριζε τους (ντόπιους) εργάτες και δεν έλεγε αυτά τα παλαβά που λένε οι «αριστερούληδες», ενώ δεν διστάζει να κουνήσει με κατανόηση το κεφάλι στα όσα λένε ακροδεξιοί και φασίστες σχετικά με αυτά τα ζητήματα.
Φυσικά, όλα αυτά δεν προέρχονται από κάποια σοβαρή ανάλυση, αλλά περιορίζονται σε «αιρετικά» τσιτάτα που τα βάζουν γενικά και αόριστα με κάποιες «ελίτ» που ποτέ δεν κατονομάζονται μεν, αλλά έχουν κατά τα άλλα σαφέστατους στόχους: να φέρουν τους μετανάστες στην Ευρώπη για να αντικαταστήσουν τον γερασμένο λευκό πληθυσμό, να προωθηθεί η ομοφυλοφιλία, για να σταματήσει η αναπαραγωγή του, να καταστραφεί η γλώσσα μας και πάει λέγοντας, πάντα όμως από «αριστερή» -τρομάρα του- σκοπιά.
Σε αυτόν τον τύπο λοιπόν έρχεται να απαντήσει το κόμικ του Λευτέρη -boban- Παπαθανάση (Η Πάπισσα Ιωάννα, Τέρμινους) «Το Φάντασμα», που βασίζεται στο διήγημα του Ιταλού αγωνιστή και συγγραφέα Μάουρο Βανέτι «"Ταξική πάλη!", μουρμούρισε το φάντασμα», και το οποίο απέδωσε στα ελληνικά ο Βαγγέλης Ζήκος (στην πραγματικότητα, η αρχική έμπνευση ήρθε από τα κείμενα του Μάουρο Βανέτι, αλλά το σενάριο είναι πρωτότυπο, αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς και των τριών). Ο ήρωάς του, ο Ντιέγκο, είναι ένας Ιταλός τάλε κουάλε σαν αυτόν που περιγράφηκε στις προηγούμενες παραγράφους (δεν είναι μόνο εγχώριο φρούτο αυτή η στάση) ο οποίος, ως άλλος Εμπενίζερ Σκρουτζ, δέχεται την επίσκεψη ενός φαντάσματος. Μόνο που αυτό το φάντασμα δεν είναι άλλο παρά ο ίδιος ο Καρλ Μαρξ, που αποφασίζει να δώσει ένα μάθημα -ή μάλλον περισσότερα- σε κάποιον που επικαλείται το όνομά του επί ματαίω.
Για να το κάνει αυτό, ταξιδεύει μαζί του στον χώρο και στον χρόνο, σε χαρακτηριστικές στιγμές του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, προκειμένου να καταδείξει στον Ντιέγκο ότι δεν έχει καταλάβει τίποτα ούτε από μαρξισμό ούτε από προλεταριακούς αγώνες. Το ταξίδι αυτό ξεκινά από την Αγγλία του 19ου αιώνα, όπου οι Ιρλανδοί αντιμετωπίζονται ως «Λευκοί Νέγροι» από μεγάλο μέρος της αγγλικής εργατικής τάξης, πράγμα που δίνει την ευκαιρία στον Μαρξ να εξηγήσει ότι «η εχθρότητα προς τους ξένους προλετάριους εξυπηρετεί μόνο τα αφεντικά»· συνεχίζεται στα γραφεία της Πρώτης Διεθνούς όπου γίνονται συζητήσεις για τη στήριξη μιας απεργίας στη Βαρκελώνη μέσω της απαγόρευσης των μελών της Διεθνούς σε άλλες χώρες να ταξιδέψουν εκεί ως απεργοσπάστες· κάνει μια στάση για να αναλυθεί η έννοια του «εφεδρικού βιομηχανικού στρατού», που με βάση το Κεφάλαιο δεν είναι βέβαια οι ξένοι μετανάστες.
Ακολουθούν εκτεταμένες αναφορές στο έργο «Μετανάστευση και Ιμπεριαλισμός» του Πάολο Τσινάνι, κομμουνιστή του Μεσοπολέμου και ιδρυτικού μέλους της Ιταλικής Ομοσπονδίας Μεταναστών Εργαζομένων και Οικογενειών, για να επιστρέψουμε έπειτα για λίγο στο σήμερα και στους αγώνες των εργατών Σιχ στην Ιταλία, και να πεταχτούμε ξανά στις αρχές του 20ού αιώνα για μια παρτίδα σκάκι με τον Λένιν και μετά βουρ για τη μετεπαναστατική Ρωσία ώστε να ακούσουμε μια φλογερή επαναστάτρια να παραθέτει αποσπάσματα από το πρώτο Σοβιετικό Σύνταγμα που αφορούν την αναγνώριση ίσων δικαιωμάτων στους αλλοδαπούς εργάτες, καθώς και στις γυναίκες, αλλά και να μιλά για το παιδαγωγικό στοιχείο της επαναστατικής δράσης που στοχεύει μεταξύ άλλων και στο τσάκισμα όλων των προκαταλήψεων που μπορεί να διακατέχουν την εργατική τάξη. Πριν ξαναγυρίσει μάλιστα στο γραφείο του ο Ντιέγκο, μπλέκεται και στο γύρισμα του περίφημου πλάνου με το καροτσάκι στις σκάλες από το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» του Αϊζενστάιν.
Αφού λοιπόν πλύνει το πρόσωπό του ο Ντιέγκο φεύγει για το λιμάνι όπου θα παιχτεί η τελευταία πράξη αυτής της ιστορίας· τον έχουν καλέσει οι φασίστες συνοδοιπόροι του για να «υποδεχτούν» μια βάρκα με μετανάστες/τριες. Εκεί όμως θα βρεθούν και αλληλέγγυοι, ανάμεσα στους οποίους θα είναι και ο θείος Κάρολος -η συνέχεια και το τέλος της ιστορίας όμως επί των σελίδων του κόμικ.
Όλα αυτά βέβαια αποδίδονται με ιδιαίτερο χιούμορ και ευαισθησία, όπως μας έχει εξάλλου συνηθίσει ο boban και στις προηγούμενες δουλειές του. Επιπλέον, το σκίτσο του, πάντα καθαρό και ευφάνταστο, καταφέρνει να υπηρετεί το θέμα του, χωρίς να καταφεύγει σε εντυπωσιασμούς και καρικατούρες. Στα χαρακτηριστικά αυτά όμως έρχεται να προστεθεί εδώ και η εξαιρετική εκλαϊκευτική απόδοση των κεντρικών ιδεών των Μαρξ και των επιγόνων του πάνω στα ζητήματα της μετανάστευσης και του ρατσισμού. Όλα αυτά καθιστούν το «Φάντασμα» ένα όχι μόνο ευχάριστο, αλλά και χρήσιμο ανάγνωσμα για όσες και όσους αναζητούν απλά επιχειρήματα που απαντούν από μαρξιστική σκοπιά στις φωνές που επικαλούνται τον ίδιο τον Μαρξ για να εξαπολύσουν το αντιμεταναστευτικό και ρατσιστικό τους δηλητήριο. Εξάλλου, το λέει και ένα κάποιο Μανιφέστο: «Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!».
Αναρτήθηκε στο περιοδικό Σελιδοδείκτης
