Όταν το 2017 ανοίξαμε πρώτοι, ως Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση στο
ΥΠΠΟ, το τεράστιο πολιτικά ζήτημα της ενορχηστρωμένης εμπλοκής του
ιδιωτικού σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ σε έργα αρμοδιότητας της Αρχαιολογικής
Υπηρεσίας ΔΙΑΖΩΜΑ: κρυφές και φανερές διαδρομές για την ιδιωτικοποίηση του πολιτισμού,
ξέραμε πως θα ενοχληθούν πολλοί/ες που καλόβλεπαν την ανάπτυξη
ιδιωτικών μαγαζιών σε βάρος του δημοσίου, ξέραμε πως οι διασυνδέσεις
(πολιτικές, επιχειρηματικές και μιντιακές) του Στ. Μπένου είναι
πολυπλόκαμες και εξαιρετικά ισχυρές, ξέραμε πως θα μας πολεμήσουν με
κάθε μέσο. Γιαυτό και προετοιμαστήκαμε για μακρόχρονο και επίμονο αγώνα
αποκάλυψης της αλήθειας.
Με σειρά δημοσιευμάτων, συνεχίσαμε σταθερά τις καταγγελίες (Ο «αναγκαίος» κ. Μπένος και το ΔΙΑΖΩΜΑ. Μια οφειλόμενη απάντηση και μερικά νέα ερωτήματα),
αποκαλύψαμε τις ποικίλες διασυνδέσεις του ιδιότυπου αυτού σωματείου και
στηλιτεύσαμε την προνομιακή σχέση που είχε μαζί του η προηγούμενη
υπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Λ. Κονιόρδου (Πρέβεζα: Ιστορίες από την κρύπτη – Η Κονιόρδου και ο Μπένος στη Θάσο (με φόντο τη via Egnatia) – Στο μάτι του πολιτιστικού κυκλώνα η Κρήτη: Μπένος και Κονιόρδου στο νησί – «Ανίδεη» η υπουργός για τη δράση του Διαζώματος! – Σταύρος Μπένος: ο σκιώδης Υπουργός Πολιτισμού κλείνει δουλειές παντού!),
ενώ τη σκυτάλη των σοβαρών καταγγελιών πήρε και ο Σύλλογος Ελλήνων
Αρχαιολόγων με επιστολές προς την πολιτική ηγεσία, αποφάσεις Γενικών
Συνελεύσεων, δελτία τύπου και σκληρές ανακοινώσεις. https://www.sea.org.gr/details.php?id=789
Στο επίκεντρο των καταγγελιών βρισκόταν σταθερά η απόπειρα του
ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ, με μη σύννομους τρόπους, τόσο να οικειοποιηθεί όσο και να
υποκαταστήσει το έργο των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, σε
αρχαιολογικά έργα και μελέτες ή και έργα ΕΣΠΑ, χαράσσοντας τη δική του
πολιτική, ερήμην της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και σε βάρος του δημοσίου
συμφέροντος.
Η Υπουργική Απόφαση ανάκλησης αποδοχής μίας από τις γνωστές «δωρεές
μελετών», και ειδικότερα της Απόφασης (ΑΔΑ: 6Γ8Ψ4653Π4-2Α8) με θέμα:
«Αποδοχή δωρεάς εκπονηθείσας μελέτης με τίτλο: Μελέτη αποκατάστασης
αρχαίου θεάτρου Ορχομενού Αρκαδίας», στο σύνολό της και αναδρομικά από
τον χρόνο έκδοσής της, λόγω έκδοσης κατά παράβαση της αρχής της
νομιμότητας και κατά παράβαση της ισχύουσας αρχαιολογικής Νομοθεσίας και
των ειδικών διατάξεων που διέπουν τη μελέτη και εκτέλεση αρχαιολογικών
έργων, αποτελεί μια πρώτη ένδειξη πως οι καταγγελίες μας για τον
παράτυπο τρόπο χρηματοδότησης, ανάθεσης και εκπόνησης μελετών από το
Διάζωμα άρχισαν να βρίσκουν, επιτέλους, ανταπόκριση!
Ως προς την ουσία του ζητήματος εξακολουθούν να υφίστανται πολλά
ερωτηματικά για την ακολουθούμενη, τελικά, πρακτική του εν λόγω
σωματείου και τις «μελέτες» που αναθέτει «κατόπιν απόφασης του
διοικητικού του συμβουλίου» (!).
Για τις μελέτες που αφορούν σε μνημεία προβλέπεται ρητά ότι αυτές
εκπονούνται απευθείας από την αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ ή κατόπιν
διαγωνισμού από την υπηρεσία σε ιδιώτες μελετητές που διαθέτουν τα κατά
νόμο προβλεπόμενα προσόντα ή και όσα πρόσθετα εξειδικευμένα προσόντα
ορίζονται με την εκάστοτε προκήρυξη. Και φυσικά υπό την επίβλεψή του
ΥΠΠΟΑ, κατά το νομικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, όπως έχει κριθεί
στο ΣτΕ (Απόφαση Δ’ Τμήματος ΣτΕ 1999/2000).
Επομένως η εκπόνηση μελέτης επί μνημείου από τρίτο φορέα, επειδή το
αποφάσισε το διοικητικό του συμβούλιο (!) δεν προβλέπεται από τις
οικείες διατάξεις. Υπήρξε άγνοια του θεσμικού πλαισίου; Με ποια απόφαση
έγκρισης του ΥΠΠΟΑ εκπονήθηκε; Με ποια απόφαση του ΥΠΠΟΑ αδειοδοτήθηκε η
πρόσβαση στο μνημείο; Ποια αρχαιολογικά, επιστημονικά δεδομένα
ελήφθησαν υπόψη και με ποια διαδικασία απέκτησε πρόσβαση ο μελετητής του
ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ σε αυτά; Με ποιες προδιαγραφές εκπονήθηκε η «μελέτη»; Για
ποια αναγκαιότητα; Ήταν η εν λόγω δράση ενταγμένη στο πρόγραμμα δράσης
της Υπηρεσίας, όπως προβλέπεται; Και γιατί, στο συγκεκριμένο παράδειγμα,
ενώ αποφασίστηκε η παραχώρηση της μελέτης το 2012, όπως προκύπτει από
την ανακληθείσα πράξη, ολοκληρώθηκε το 2018; Ποια υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ –το
οποίο μέμφεται διαρκώς ο κ. Μπένος για καθυστερήσεις- θα έκανε 6
ολόκληρα χρόνια να ολοκληρώσει μια μελέτη; Εν τέλει πόσο αξιοποιήσιμες,
τεχνικά άρτιες και εφαρμόσιμες είναι οι μελέτες του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ; Ή μας
περιμένουν κι άλλες εκπλήξεις, αν τις διαβάσουμε προσεκτικά;
Εφόσον το ΔΙΑΖΩΜΑ ενδιαφέρεται να στηρίξει τα μνημεία της χώρας, όπως
ισχυρίζεται, γιατί δεν περιορίζεται στη διαφανή χρηματοδότηση των
μελετών, μέσω του υφιστάμενου θεσμού της πολιτιστικής χορηγίας προς την
εκάστοτε υπηρεσία που είναι φορέας προστασίας του μνημείου, ώστε αυτή να
εκπονηθεί κατά τα προβλεπόμενα από το ΥΠΠΟΑ και -κυρίως- με τις
διαδικασίες του δημόσιου λογιστικού και κατόπιν έγκρισης από το ΚΑΣ;
Γιατί άραγε έχει την επιμονή το ΔΙΑΖΩΜΑ να τις αναθέτει το ίδιο σε
δικούς του μελετητές και μετά πιέζει ώστε το ΥΠΠΟΑ να «αποδεχτεί τη
δωρεά μελέτης»; Μήπως αυτό συμβαίνει για να αποκτήσουν εν τέλει και εκ
των υστέρων «νομιμοποίηση» παράτυπες διαδικασίες και κατ’ επέκταση να
«νομιμοποιείται» με αυτόν τρόπο η όποια προέλευση εσόδων ή δήλωση εξόδων
για τα ποσά που τελικά «διατίθενται» για την εκπόνηση μελετών;
Η ανάκληση της απόφασης για την αποδοχή της «δωρεάς μελέτης» για την
αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου Ορχομενού Αρκαδίας είναι μια καλή αρχή!
Και έρχεται σε μια επίσης καλή στιγμή: την ώρα που ο Στ. Μπένος και το
ΔΙΑΖΩΜΑ σχεδιάζουν τον τρόπο για να «βάλουν πόδι» και στην Ελευσίνα
Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2021…
Περιμένουμε τη συνέχεια: να ερευνηθούν άμεσα όλες οι παρόμοιες
υποθέσεις της προηγούμενης περιόδου, να ελεγχθούν τύχον ευθύνες
υπηρεσιακών στελεχών που «υποβοήθησαν» τις μεθοδεύσεις του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ,
να κλείσουν οι «πόρτες» και τα «παράθυρα» που επιτρέπουν σε ιδιωτικές
εταιρίες και συμφέροντα να ορέγονται τον πολιτιστικό πλούτο της χώρας
προς ίδιον όφελος.
Η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά το ζήτημα και να εργάζεται με σταθερότητα και συνέπεια για να
μπει ένα οριστικό τέλος στην εμπλοκή ιδιωτών στα αρχαιολογικά έργα, στο
κερδοσκοπικό «πάρτυ» που επιχειρούν κάποιοι, δήθεν εθελοντές και
ευεργέτες, να στήσουν πάνω σε ένα δημόσιο αγαθό.
